In der Eben

Urban Plattner is derde generatie wijnmaker op een boerderij aan de rand van de Dolomieten. Deze boerderij, omgeven door wijngaarden, dateert uit 1348 en werd in oude documenten aangeduid als “In der Eben”, iets wat tot op de dag van vandaag zo is gebleven. Vanuit deze boerderij bewerkt hij vier hectare op de oostelijke hellingen van Renon (Ritten), ten noordoosten van Bolzano (Bozen). Het landschap, ooit gevormd door de ijstijd, wordt gekenmerkt door een dikke laag (vulkanisch) gesteente maar ook graniet en leisteen. Urban runt sinds 2011 de familiewijnmakerij. Een nalatenschap van zijn vader Johannes, een van de pioniers van de biologische wijnbouw in Zuid-Tirol. Sinds 1990 wordt namelijk op de kleine percelen al biologisch geteeld en sinds 2014 zelfs biodynamisch. Het idee erachter: een gezond ecosysteem tot stand brengen op basis van biodiversiteit en levende bodem.

In der Eben is sinds 1982 in familiebezit. In 1996 is de familie Plattner begonnen met het zelf verwerken en vermarkten van de druiven en in 2005 is de eigen kelder in gebruik genomen. De wijngaarden op 400 tot 500 meter boven zeeniveau zijn aangeplant met de druivenrassen vernatsch (hoofdvariëteit), pinot noir, frühroter veltliner (malvasia), merlot, lagrein, gewürztraminer en sauvignon blanc. Door daarnaast het inzaaien van verschillende grassen en kruiden wordt de biodiversiteit in de wijngaard behouden en worden nuttige insecten gestimuleerd. Voeg daarbij passende bladverzorging en selectieve oogst van alleen gezonde en rijpe druiven en een perfecte basis is gelegd.

Urban heeft duidelijke ideeën en wil het potentieel van zijn autochtone druivenrassen en het terroir ten volle benutten, een gedachtengoed dat is aangewakkerd door een journalist en zijn artikel uit 1911 over kwalitatieve en complexe oude-stijl vernatsch met een enorm rijpingspotentieel. “Vernatsch heeft een duidelijk gedefinieerd smaakprofiel, maar dat kan en mag doorbroken worden.” Weg van de lichte, fruitige stijl en volledige focus op kracht, bewaarpotentieel en complexiteit. Om dit te kunnen bewerkstelligen zijn alle ingrediënten aanwezig. Zo geven oude documenten prijs dat in de wijngaarden van Urban in de jaren ’60 de allerbeste stokken zijn aangeplant en wordt dus in iedere wijngaard sinds 1990 volledig biologisch gewerkt. Deze oude en gezonde wijnranken geven kleinere druiven –in vergelijking met wijngaarden in de buurt- met hogere smaakintensiteit.

Tijdens het rijpingsproces laat Urban zich inspireren door Josko Gravner, door velen beschouwd als de grootmeester van de amforawijnen. “Mijn idee was om nog een stap verder te gaan in de kelder”, zegt hij hier zelf over. Daar waar veelal gebruik wordt gemaakt van een maceratietijd van ongeveer 10 dagen neemt Urban hier minimaal 2 tot 3 weken de tijd voor en in koudere jaren soms zelfs wel tot 6 weken. Gedurende deze schilweking gebruikt hij 50% tot zelfs 100% gehele trossen met daarbij ook de steeltjes. Met tijd, geduld, nauwelijks zwavel en de juiste gevoeligheid krijgen de wijnen een onbeschrijflijke diepte en kracht. Hij gebruikt alleen natuurlijke gisten en laat filters achterwege. Daarnaast kocht hij meer houten vaten en verlengde de rijpingstijd van de wijnen aanzienlijk. “Er zit nog een klein beetje zwavel in de wijn, meer niet. De wijn doet dus grotendeels wat hij wil.” Eigenzinnig en gewaagd? Misschien, maar een keuze die zich wat óns betreft volledig uitbetaalt.